"Zmora" - Robert Małecki- recenzja przedpremierowa

 Witajcie,

Dziś drodzy czytelnicy, udamy się na ciemną stronę kryminału. Uczynimy to w znamienitym towarzystwie, ponieważ przez karty swojej najnowszej powieści poprowadzi nas jeden z najlepszych współczesnych twórców tego gatunku, Robert Małecki. Tak więc spokój naszego ducha mocno zmąci i skutecznie zawładnie naszymi umysłami "Zmora". Za otrzymany egzemplarz dziękuję samemu Autorowi oraz Wydawnictwu Czwarta Strona.

 

Po kultowej serii powieści z Bernardem Grossem, opuszczamy malowniczą, aczkolwiek niebezpieczną Chełmżę. Czy na dłużej rozstajemy się z tym miejscem i tutejszymi bohaterami, tego nie wiem. Ale jestem pewna , że w tym szaleństwie jest na pewno metoda... Tymczasem jednak, wraz z bohaterką książki Kamilą Kosowską, udamy się kilkanaście kilometrów na południe i pomieszkamy w Toruniu. Nasza bohaterka wróciła właśnie z Warszawy, dokąd jak gro rodaków, pojechała spełnić swój sen o karierze. Niestety jak się okazuje, mazowieckie klimaty nie wszystkim gwarantują zawodowy sukces i niespełniona dziennikarka wraca na tarczy w rodzinne strony, aby tutaj zresetować swoje życie, na nowo określić cele i poukładać skopaną egzystencję.  Póki co, bez grosza przy duszy zamieszkuje we własnym lokalu i za namową kolegi Armina, spotyka się z producentem filmowym. Paweł Hałas kompletuje właśnie obsadę do nowej serii filmów dokumentalnych o niewyjaśnionych zaginięciach. Zwerbowanie do tej roli naszej bohaterki, zdaje się być kluczowe, bowiem całe życie Kamy oscyluje wokół traumatycznych przeżyć z przeszłości, straty mamy i tajemniczego zaginięcia Piotrka Janochy, kolegi z dzieciństwa. Jest ona także jedynym obiecującym kontaktem między światem zewnętrznym a swoim ojcem, który jako ówczesny milicjant prowadził śledztwo w sprawie zaginięcia chłopca. Jednocześnie rozwiązaniem sprawy z 1986 roku, predysponującej do "archiwum x", interesuje się komisarz Lesław Korcz...

Robert Małecki to niezwykły autor, a jego postaci to indywidualiści, choć mocno osadzeni w realiach życia. Dlatego z  pietyzmem i dopracowaniem w każdym calu, stworzył postać Bernarda Grossa, wraz z całą jego skomplikowaną egzystencją tak, aby jego bohater był maksymalnie realny i doszlifowany. Wyobraźnia pisarza zdaje się jednak wykraczać poza charakter jednego człowieka, dlatego kreatywny autor powołuje do życia kolejny podmiot pod postacią komisarza Lesława Korcza...

W myśl za  klasykiem , który niestrudzenie głosi " podobają mi się piosenki, które już raz słyszałem", Małecki zdaje się kroczyć utartymi, sprawdzonymi ścieżkami, a my czytelnicy, oczywiście doskonale się na nich czujemy. Jednak autor nie daje się łatwo zaszufladkować i pozwolić kojarzyć wyłącznie z jednym  bohaterem, bo nim zdążyliśmy się z jego twórczością na dobre zżyć, nieoczekiwanie jesteśmy wciągnięci w historię kolejnego bohatera... Tu czuć potencjał na niejednego kultowego bohatera. Tym samym odrzucając format swoistego, niezbyt realnego supermena, coś na kształt współczesnego kapitana Żbika, tworzy cały ekosystem swoich super-bohaterów. Wyjątkowego smaku całości dodaje bowiem informacja, że obaj panowie się znają... A swoją drogą nawiązanie do komisarza Grossa, o którym usłyszycie podczas lektury, to mistrzostwo gatunku!

 Jedną z najcenniejszych rzeczy w powieściach tego pisarza są ich tytuły. Mocno sugestywne i jednocześnie nasuwające tak wiele bliskich sobie znaczeń, że dopiero w połączeniu z treścią stają się dziełem skończonym i nie pozostawiają złudzeń co do zamiaru autora.

 

 

 Na uwagę i osobny akapit, zasługują obszerne i angażujące uwagę fragmenty, stanowiące opis czynności wykonywanych przez techników kryminalistyki, patologów i innych speców od czarnej roboty. Tu nie ma miejsca na literacką amatorkę, a na kartach powieści Małeckiego czuć fachowość i rzetelność, popartą kilometrami pozyskiwanej z pietyzmem wiedzy i godzinami konsultacji ze starymi wygami z konkretnej dziedziny.

Analizując twórczość Pana Roberta stwierdzam, że motyw wody jest dla niego ważny i kroczy wraz z nim przez całą, znaną mi twórczość. Negatywne aspekty tego  medium  jak głębokie tonie, ulewy, burze, dodają tragizmu i podkreślają nieuchronność pewnych zjawisk i nieodzowne niebezpieczeństwo które ze sobą niosą. Zaraz po tym, jakby dla kontrastu, następuje sielankowy obraz letniego jeziora, wakacyjnych nadrzecznych wojaży, który u Małeckiego jednak zawiera zawsze kroplę goryczy.

Dla mnie najnowsza powieść Roberta Małeckiego  to kwintesencja jego twórczości, to dosłownie "Skaza" i "Wada" ujęte w jedną okładkę. Tu każdy ma choćby jedną skazę, niejedną wadę, kogoś kocha, za czymś tęskni. To powieść o ponadczasowej miłości, tęsknocie, walce z tabu śmierci.

Najbardziej zachwyca tu jednak kunszt i styl pisarski. Całość napisana jest niezwykle spójnie, historia jest na wskroś przemyślana, a puenta mocno zaskakuje i spada jak grom z jasnego nieba.

Rozwiązanie sprawy to karkołomne wyzwanie nawet dla prawdziwych wyjadaczy, a dla nas, szeregowych czytelników  to intrygujący proces myślowy, w którym nie posiadając żadnych kwalifikacji możemy bezkarnie maczać swoje palce. Bez konsekwencji i wpływu na czyjeś życie możemy błądzić, oskarżać i wyciągać pochopne decyzje.

Książka ma konstrukcję w której teraźniejszość naturalnie współgra z przeszłością, a historia powoli sączy się ze wspomnień małej dziewczynki, która fakty ze swojego życia jest w stanie pojąć dopiero jako dorosła kobieta, przy znacznym udziale zainteresowanych rozwiązaniem  zagadki osób.

Ta historia to przeszłość która jak zmora nęka bohaterkę, nie pozwala zasnąć i normalnie żyć. Jeśli chcecie wiedzieć dlaczego Ci którzy żyją są już martwi, a Ci którzy odeszli powrócili, koniecznie sięgnijcie po najnowszą powieść Roberta Małeckiego „Zmora”.

 

 Premiera 14.04.2021r.

Polecam,

Katja