Książkowe wieczory u Katji: "Tańce ze śmiercią"- Jan Bil- Saga Lwowskie losy- część pierwsza

Witajcie !

Dzisiaj chcę się podzielić z Wami moimi wrażeniami po przeczytaniu pierwszej części sagi „Lwowskie losy” pt. „Tańce ze śmiercią”. Książkę tą otrzymałam dzięki uprzejmości Tania Książka. Bardzo dziękuję!

Zanim przejdę do recenzji chciałabym Wam króciutko przedstawić sylwetkę pisarza.

Z urodzenia Jan Bil jest lwowianinem, ukończył polonistykę w Wilnie, później uczył w szkole we Lwowie, do której sam kiedyś uczęszczał. Ukrainę opuścił w 1990 roku, w Warszawie obronił pracę doktorską. Obecnie nadal mieszka i pracuje w Polsce. „Tańce ze śmiercią” to wyrażona piórem estyma autora wobec miasta, w którym przeżył 35 lat i w którym pozostali jego rodzice.

Akcja powieści rozgrywa się w 1940 roku kiedy to Lwów znajdował się już w rękach sowieckich wspieranych przez NKWD. Wszelkie obietnice złożone polskim obrońcom Lwowa, a podpisane 22 września 1939 roku przez dowódców Armii Czerwonej były li, tylko i wyłącznie obietnicami na papierze.

Nadmierna wiara w szczerość intencji sowieckiej armii dla większości polskich oficerów skończyła się w Katyniu, nielicznym udało się uciec, wielu zostało rozstrzelanych na miejscu. W mieście zapanował chaos, gwałty, zabójstwa, rabunki stały się codziennością, a zimno i głód nieodłącznym towarzystwem większości mieszkańców Lwowa. W takiej to scenerii we Lwowie spotykają się dwaj szkolni koledzy - Rafał i Karol.

Rafał jest z wykształcenia inżynierem. Pochodzi z rodziny lwowskiej inteligencji, jego ojciec był adwokatem.Pracuje w firmie, która zajmuje się parcelacją majątków ziemskich pod przyszłe kołchozy i sowchozy. Jego szef, naczelnik Solecznikow, szczerze go nienawidzi i robi wszystko by Rafał wylądował na Pełczyńskiej we Lwowie lub „wyjechał na białe niedzwiedzie.”*

Natomiast Karol to oficer przedwojennej „dwójki” czyli komórki organizacyjnej II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Oficerowie tejże komórki zajmowali się wywiadem, kontrwywiadem, kryptologią, studiami obcych sił zbrojnych i różnymi sprawami zagranicznymi . Karol ma „swój numerek na liście grupy L”**,pomimo tego nie zaprzestaje swojej konspiracyjnej aktywności .

Rafał wracając z pracy spotyka „przypadkowo” Karola na ulicy i od tej pory ich losy na nowo się splatają. Powoli Karol zaczyna wprowadzać Rafała w swoją działalność nie do końca informując go o co naprawdę robi. Rafał nie za bardzo może się pogodzić z metodami stosowanymi przez Karola ale ten szybko go uświadamia, że „jeśli nie my jego,to on by nas wykończył" *** a we Lwowie panuje prawo „Tot praw, u kogo bol’sze praw.”****

Jak potoczą się losy przyjaciół w mieście, w którym obok siebie żyje ludność wielu narodowości, w którym nie wiadomo kto jest przyjacielem a kto wrogiem? Kto kolaboruje z NKWD a kto z Sowietami …Kim naprawdę jest Łesia a kim Taras? Czy Rafałowi i Karolowi uda się wywieźć z Lwowa Śliwińskiego, Pelchowego ?

Książka ma wiele wątków, główni bohaterowie żyją bardzo niebezpiecznie, codziennie narażając się na utratę zdrowia i życia. A obok nich żyją Sowieci, którzy swoim nieokrzesanym zachowaniem wzbudzają dodatkową niechęć u Polaków. Wódka pita szklankami przy jakiejkolwiek okazji lub nawet bez tej okazji to zwyczajność.Ordynarne przekleństwa, zero podstawowej kultury to była normalność lwowskiej rzeczywistości opanowanej przez „wyzwolicieli” Lwowa. Brak znajomości ot chociażby podstawowych środków czy urządzeń higienicznych powodował odrazę u Polaków.

„job waszu mat ’ polskije burżuji,, a za cel miało wyśmianie polsko-burżuazyjnej techniki ,która jest tak niedoskonała i tak głupio pomyślana, że

ruki,blad’ uspiewaju pomyt’a lico, ni chuja .Trzeba było długo przekonywać i tłumaczyć kul’turnomu cziełowieku , że sedes to nie umywalka ..”*****

Książka jest bardzo ciekawa! Autor pokazuje nam jak ciężko i niebezpiecznie wyglądało życie w okupowanym przez Sowietów Lwowie. Doskonale oddaje klimat miasta ,przebiegłość lwowskich batiarów, współpracę niektórych mieszkańców z okupantem, nienawiść do Polaków, strach człowieka przed człowiekiem i atmosferę Krakidałów. Nie mogę napisać, że książkę czyta się jednym tchem, bo tak się nie da. Czyta się ją powoli bowiem część dialogów napisana jest w bałaku czyli potocznej mowie przedwojennej lwowskiej ulicy. Trzeba oddać hołd autorowi, że używając bałaku w książce nie tylko "uwiarygodnił" opowieść ale także ocalił od zapomnienia tą niesamowitą mieszaninę niemieckiego, rosyjskiego, węgierskiego, ormiańskiego, rumuńskiego, hebrajskiego i pewnie jeszcze innych dialektów.